นับตั้งแต่วินาทีที่ลูกออกมาทักทายโลกกว้าง คุณแม่คงจะวิ่งวุ่นพะว้าพะวังห่วงหน้าห่วงหลังอยู่แต่กับเจ้าตัวน้อย โดยหลงลืมไปว่าสิ่งที่สำคัญไม่แพ้กัน คือสุขภาพของตัวเองที่มีการเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นทั้งในด้านสภาพร่างกายและจิตใจ ซึ่งการละเลยส่วนนี้ไปก็อาจส่งผลอันตรายและบานปลายไปถึงลูกได้เช่นกัน
วันนี้ Parents One รวบรวม 8 ข้อควรระวังที่คุณแม่หลังคลอดไม่ควรทำ ทั้งนี้ก็เพื่อความปลอดภัยของทั้งคุณแม่และคุณลูกเองนะคะ มาดูกันสิว่ามีเรื่องอะไรกันบ้าง เป็นพฤติกรรมที่พลั้งเผลอทำโดยไม่รู้ตัวหรือเปล่า เพื่อจะได้แก้ไขระมัดระวังได้ทันท่วงที
ห้ามยกของที่มีน้ำหนักมากกว่าทารก
เมื่อเรายกของหนักๆ จะต้องเกร็งกล้ามเนื้อบริเวณท้องซึ่งอาจทำให้แผลผ่าตัดปริ หรือฉีดกขาดได้ และหากถามว่าต้องรอนานแค่ไหนถึงจะกลับมายกของได้ตามปกติ คำตอบคือหลังคลอดไปแล้วประมาณ 1 เดือนค่ะ แผลผ่าคลอดจะสมานและมดลูกของคุณแม่จึงจะกลับเข้าที่เข้าทาง ระหว่างนี้ถ้ามีความจำเป็นต้องยกข้าวของควรวานให้คนในบ้านช่วยเหลือจะดีกว่าค่ะ
ห้ามหักโหมออกกำลังกายอย่างหนัก
ในระยะพักฟื้น 6 สัปดาห์แรก การเคลื่อนไหวร่างกายจะช่วยให้มีเลือดมาหล่อเลี้ยงแผล ทำให้แผลค่อยๆ ดีขึ้น แต่ถึงจะเป็นอย่างนั้นคุณแม่ก็ไม่ควรหักโหมออกกำลังกายอย่างหนัก โดยเฉพาะการออกกำลังกายที่เน้นช่วงหน้าท้อง แทนที่แผลจะดีขึ้นอาจปริ ฉีกขาด แย่ยิ่งกว่าเดิม รวมถึงทำให้เกิดภาวะมดลูกต่ำได้ ถ้าอยากออกกำลังกายจริงๆ ควรเลือกเป็นท่ากายบริหารที่เหมาะกับคุณแม่หลังคลอดโดยเฉพาะ หรือทำเพียงเดินเล่น ขยับแขนขาเบา ๆ
ห้ามนอนแช่น้ำในอ่าง
การนอนแช่น้ำอุ่นในอ่างอาบน้ำนั้นแสนสบาย แต่คุณแม่ทราบไหมคะว่าเป็นอีกสิ่งหนึ่งที่ไม่ควรทำหลังคลอด เพราะโดยปกติแล้ว ปากมดลูกของคนเราจะปิดสนิทเพื่อป้องกันเชื้อโรคเข้าสู่ร่างกาย แต่ช่วงหลังคลอดใหม่ๆ ปากมดลูกจะเปิดระบายน้ำคาวปลา ส่งผลให้เชื้อโรคและแบคทีเรียบางชนิดที่ปะปนมากับน้ำ หรือเกาะอยู่ตามอ่างอาบน้ำ สามารถผ่านเข้าไปเติบโตในร่างกายได้โดยง่าย แถมน้ำยังจะพัดพาเอาน้ำคาวปลามาปนเปื้อนตามผิวหนัง หรือหัวนม เวลาให้นมลูกก็อาจติดเชื้อได้
ห้ามอดหลับอดนอน
ทันทีที่ออกจากโรงพยาบาล คุณแม่มือใหม่มักมีอะไรให้ทำมากมายไปหมด งานบ้านงานครัว หรือแม้กระทั่งดูแลลูกอย่างเดียวก็กินเวลาไปทั้งวัน คุณแม่จึงควรจัดสรรเวลาการทำกิจกรรมต่างๆ และหาเวลาพักผ่อนฟื้นฟูร่างกาย เพื่อไม่ให้อ่อนเพลียจนเกินไป และควรมีคนคอยอยู่ประจำอยู่ที่บ้าน ให้ความช่วยเหลือหรือช่วยเลี้ยงเจ้าเด็กน้อยเสมอ ทั้งนี้ก็เพื่อป้องกันไม่ให้คุณแม่เหนื่อยล้าจนอาจเกิดอาการหน้ามืด วูบหมดสติได้โดยไม่รู้ตัว
ห้ามดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
เป็นที่รู้กันดีว่าเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เป็นสิ่งที่ไม่ดีต่อสุขภาพ ยิ่งกับคนที่เป็นคุณแม่แล้วถือเป็นสิ่งที่ควรหลีกเลี่ยงตั้งแต่ก่อนตั้งครรภ์ ขณะตั้งครรภ์ เช่นเดียวกันกับช่วงหลังคลอด เนื่องจากว่าแอลกอฮอล์จะทำให้น้ำนมน้อยลง และอย่าลืมนะคะว่าคุณแม่กินดื่มอะไรเข้าไปทารกก็จะได้รับสิ่งเหล่านั้นไปด้วยผ่านน้ำนม ซึ่งแม้จะมีปริมาณเล็กน้อยแต่ก็ส่งผลให้ลูกมีพัฒนาการช้า หรือซึมได้
คุณแม่ควรงดแอลกฮอล์ไปจนกว่าลูกจะหย่านม ถ้าหากว่าเผลอดื่มไปควรเว้นการให้นม 2-3 ชั่วโมง รอให้ร่างกายขับแอลกอฮอล์ออกไป ระหว่างนั้นก็ขยันปั๊มนมทิ้งเพื่อสร้างน้ำนมอย่างต่อเนื่อง
ห้ามใช้ยาโดยไม่ปรึกษาแพทย์
ในช่วงระยะพักฟื้น 6 สัปดาห์หลังคลอดควรหลีกเลี่ยงการใช้ยาโดยไม่จำเป็นไปจนกระทั่งลูกหย่านม เพราะยาหลายๆ ชนิด เช่น ยาลดน้ำหนัก ยาลดความอ้วน ยานอนหลับ ยาแก้ปวดต่างๆ มีผลกับสุขภาพของคุณแม่และการสร้างน้ำนม อีกทั้งยังสามารถส่งต่อผ่านน้ำนมไปให้ลูกเหมือนกับอาหาร ถ้าคิดจะใช้ยาอะไรในช่วงนี้ควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญก่อนทุกครั้งนะคะ
ห้ามมีเพศสัมพันธ์
ควรงดการมีเพศสัมพันธ์ในช่วง 4-6 สัปดาห์หลังคลอด เพราะฝีเย็บยังไม่แห้งสนิทดี น้ำคาวปลาก็ยังไหลอยู่ คุณแม่อาจเสี่ยงแผลปริฉีกขาด หรือมีโอกาสที่มดลูกจะติดเชื้อจนทำให้มดลูกอักเสบได้ ฉะนั้นจึงควรรอให้น้ำคาวปลาหมด มดลูกกลับเข้าสู่ตำแหน่งปกติเสียก่อน
ห้ามละเลยความผิดปกติด้านร่างกายและจิตใจ
อย่างที่กล่าวไปข้างต้นว่าร่างกายของคุณแม่หลังคลอดมีการเปลี่ยนแปลงทั้งทางร่างกายและจิตใจ เป็นช่วงเวลาพักฟื้นกำลัง ยังไม่กลับมาแข็งแรง 100% ไม่ว่าจะความผิดปกติยิ่งใหญ่เล็กน้อยแค่ไหนก็ไม่ควรปล่อยผ่าน แม้แต่เรื่องของจิตใจที่ช่วงนี้อาจจะเต็มไปด้วยความหวั่นไหวกังวล
หมั่นสังเกตอาการตัวเอง หรือคอยให้คนใกล้ชิดอยู่ข้างๆ เฝ้าสังเกตอีกแรง และควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเกี่ยวกับอาการผิดปกติดังกล่าวด้วยค่ะ
ที่มา