เป็นปกติที่การเติบโตของเจ้าหนูน้อยจะเต็มไปด้วยความเลอะเทอะ และขาดไม่ได้เลยก็คือการแคะขี้มูกนั่นเองค่ะ การแคะขี้มูกอาจเป็นเรื่องน่าอายสำหรับพ่อแม่หากเจ้าหนูทำในที่สาธารณะ แต่สิ่งที่น่าเป็นห่วงที่สุดคือความสะอาด และความเสี่ยงต่อการติดเชื้อหากเจ้าหนูติดการแคะขี้มูก หรือเอานิ้วแหย่จมูกนั่นเองค่ะ
ต่อให้ความถี่ในการการแคะขี้มูกนั้นจะค่อยๆ ลดหลั่นลงไปเรื่อยๆ ระหว่างที่เขาโตขึ้น และเรียนรู้ว่ากิริยาเหล่านี้ไม่ใช่กิริยาที่มีมารยาทในสังคมนัก แต่การฝึกให้เขาปรับบุคลิกและพฤติกรรมให้แคะขี้มูกน้อยลง ก็เป็นสิ่งที่ควรฝึกตั้งแต่เนิ่นๆ ให้เขาเคยชินค่ะ
ทำไมเด็กถึงชอบแคะขี้มูก?
บ่อยครั้งเด็กๆ มักเผลอแคะขี้มูกโดยไม่รู้ตัว มีเหตุผลมากมายที่เด็กเล็กจะเริ่มแคะขี้มูก หนึ่งในนั้นคือเป็นพฤติกรรมในการสำรวจร่างกายตัวเองของค่ะ เป็นปกติที่เขาจะอยากรู้ว่าในรูจมูกของเขานั้นมีอะไรอยู่ข้างในกันนะ?
ในเด็กที่โตขึ้นมาสักหน่อย เขาอาจจะแคะขี้มูกเพราะต้องการจัดการน้ำมูกที่เกาะผนังจมูก ทำให้การหายใจติดขัด โดยปกติแล้ว เด็กไม่ค่อยสั่งน้ำมูกจนเป็นนิสัย ทำให้น้ำมูกแห้ง นำไปสู่การแคะ การแกะ และการแคะขี้มูกนั้นส่งผลให้ผนังจมูกมีความระคายเคือง ทำให้ต้องผลิตน้ำมูกมากขึ้น เป็นวงจรไม่จบไม่สิ้นไปเสียนี่ และบ้างอาจแคะขี้มูกเพราะความระคายเคืองหรือความคันที่มาพร้อมกับภูมิแพ้ค่ะ
แคะขี้มูกไม่ดียังไง?
ถึงปกติแล้วการแคะขี้มูกจะดูเป็นเรื่องธรรมดาสำหรับเด็ก (ที่อาจไม่ถูกใจคุณพ่อคุณแม่สักหน่อย) แต่พฤติกรรมการแคะขี้มูกนั้นส่งผลเสียให้เจ้าตัวน้อยได้มากกว่าที่เราคิด
- เลือดกำเดาไหล: ด้วยเล็บที่คมและผนังรูจมูกที่บอบบาง ส่วนมากอาการเลือดกำเดาไหลในเด็กอายุ 3 – 10 ขวบนั้นเกิดจากการแคะขี้มูก
- เสี่ยงต่อการแพร่และนำเชื้อแบคทีเรียเข้าร่างกาย: นิ้วมือและซอกเล็บนั้นเป็นส่วนที่มีแบคทีเรียและสิ่งสกปรกเยอะกว่าที่เราคิด และการแคะจมูกนั้นเป็นการนำแบคทีเรียเหล่านั้นส่งเข้าร่างกายทันทีทันใดเลยล่ะค่ะ นอกจากนี้แล้วยังแพร่เชื้อต่ออีกด้วย ปัจจุบันมีโรคเกี่ยวกับทางเดินหายใจระบาดมากในเด็ก โดยเฉพาะ COVID-19 ที่ยังเป็นโรคที่เราต้องระวัง การแคะจมูกจึงไม่ใช่สิ่งที่ควรทำค่ะ
ทำยังไงให้ลูกเลิกแคะจมูกดี?
หลายครั้งเจ้าหนูอาจจะเอานิ้วแคะจมูกโดยที่ไม่รู้ตัว และเขาเองก็ไม่รู้ด้วยว่าการแคะจมูกนั้นสกปรกและเป็นพฤติกรรมที่ดูไม่ดีเท่าไรนัก การสอนให้เขาเข้าใจและฝึกให้เขาเลิกทำพฤติกรรมดังกล่าว ควรทำอย่างใจเย็นและไม่ทำให้ลูกรู้สึกอายค่ะ
- ให้สั่งน้ำมูกแทน: ขี้มูกนั้นเกิดจากน้ำมูกในโพรงจมูกของเราแห้งเป็นชั้นๆ วิธีหนึ่งที่จะจัดการขี้มูกเหล่านี้ได้ ก็คือให้สั่งน้ำมูกบ่อยๆ นั่นเองค่ะ
- ล้างมือบ่อยๆ: สอนให้เขาเข้าใจว่าการนำนิ้วที่สกปรกแยงเข้าจมูกนั้นอาจทำให้ไม่สบาย ติดเชื้อ และแพร่เชื้อแบคทีเรียให้คนอื่นได้ แต่ถ้าลูกต้องการที่จะแคะจมูกจริงๆ ควรสอนเขาให้ขึ้นใจทุกครั้งว่าควรล้างมือก่อนและหลังการแคะจมูกเพื่อป้องกันการติดและแพร่เชื้อค่ะ
- ใช้น้ำเกลือหรือยาหยอดจมูกช่วย: สำหรับเด็กที่โพรงจมูกแห้งจนทำให้สั่งน้ำมูกลำบาก สามารถหยอดน้ำเกลือทางการแพทย์ หรือยาหยอดจมูกเพื่อช่วยเพิ่มความชุ่มชื้นในโพรงจมูกได้ค่ะ
- อย่าห้ามลูกแคะจมูก: เป็นปกติที่เด็กน้อยนั้นยิ่งห้ามก็เหมือนยิ่งยุ แทนที่จะบอกเขาว่าห้ามแคะจมูก ห้ามแคะขี้มูกนะ ให้ชมเขาในตอนที่สั่งน้ำมูกแทนแคะขี้มูกบ่อยๆ จนเขาเลิกแคะไปเองค่ะ