คนที่มีประจำเดือนต่างรู้ดีว่าร่างกายในช่วงเวลานั้นของเดือนต้องผ่านอะไรกันบ้าง บางคนประจำเดือนมามาก บางคนมาน้อย บางคนปวดท้องน้อย บางคนอารมณ์แกว่งไปมา เรียกได้ว่าร้อยคนพันอาการเลยทีเดียวค่ะ แต่เคยเป็นกันบ้างรึเปล่าค่ะ ที่จู่ๆ กล้ามเนื้อในรูทวารของเราเกิดเกร็งตัวจนเจ็บจี๊ดขึ้นมาแบบไร้สาเหตุ
เราอาจจะคิดว่า เอ๊ะ ใช่เราคนเดียวรึเปล่าที่เป็น? แต่ไม่ต้องกังวลไปค่ะ เพราะอาการเจ็บจี๊ดที่บั้นท้ายหรือที่เขาเรียกกันว่า Proctalgia Fugax นั้นเป็นอาการที่พวกเราเหล่ามนุษย์เมนส์ต้องเคยเป็นกันบ้างล่ะ เรามาดูสาเหตุของอาการนี้กันเลยดีกว่าค่ะ
จู่ๆ ก็เจ็บจี๊ด ก้นเราเป็นอะไรกันนะ?
Proctalgia Fugax คืออาการเจ็บที่เกิดจากการเกร็งตัวและการกระตุกของกล้ามเนื้อรอบทวารหนัก ใคร ๆ ก็สามารถมีอาการนี้ได้ แต่มักพบได้บ่อยในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย อาการของ proctalgia fugax มีดังนี้ค่ะ:
- กล้ามเนื้อรอบทวารหนักกระตุกหรือเกร็งตัวฉับพลัน
- ความเจ็บปวดมักมาทันทีโดยไม่มีสัญญาณเตือน
- กล้ามเนื้อจะเกร็งตัวเป็นเวลาสั้นๆ แต่อาจยาวนานถึง 30 นาที
โดยส่วนใหญ่แล้วอาการเหล่านี้มักเกิดขึ้นและหายไปเอง มาเป็นช่วงๆ และอาจเว้นช่วงเป็นระยะเวลานานกว่าอาการกระตุกเกร็งจะกลับมาอีก และปกติมักไม่มีอาการเจ็บปวดใดๆ ในบริเวณรอบรูทวารเลย
ทำไมเราถึงเจ็บจี๊ดที่ก้น?
โดยปกติแล้วอาการ proctalgia fugax ไม่มีอาการกระตุ้นที่แน่นอน แต่จากผลการวิจัยในปี 2005 ของ Masahiro Takano ในหัวข้อ “Proctalgia fugax: caused by pudendal neuropathy?” ที่อธิบายว่าอาการเจ็บจี๊ดในรูทวารนั้นอาจเกิดจากปัญหาในเส้นประสาทหลักของบั้นท้าย (pudendal nerve) นั่นเองค่ะ
อีกสาเหตุหนึ่งคือร่างกายระหว่างที่มีประจำเดือนนั้นจะหลั่งฮอร์โมนที่ชื่อว่า prostagladins ออกมา ซึ่งทำให้กล้ามเนื้อมดลูกหดตัวเพื่อลอกเยื่อบุของโพรงมดลูก และทำให้เกิดอาการปวดท้องน้อย ปวดมดลูกระหว่างมีประจำเดือน ซึ่งเจ้าฮอร์โมน prostagladins ก็สามารถทำให้กล้ามเนื้อรอบทวารและกล้ามเนื้ออุ้งเชิงกรานเกร็งตัวฉับพลันได้อีกด้วยค่ะ
นอกจากนี้แล้ว proctalgia fugax ยังสามารถถูกกระตุ้นได้จากปัจจัยดังนี้:
- การมีเพศสัมพันธ์
- ประจำเดือน
- ท้องผูก
- การถ่ายอุจจาระ
- ความเครียด
ซึ่งปัจจัยดังกล่าวนี้อาจเป็นหนึ่งในความเป็นไปได้ และเป็นปกติที่จู่ๆ อาการ proctalgia fugax จะสามารถเกิดขึ้นโดยไม่มีอะไรมากระตุ้นเลยค่ะ
วิธีบรรเทาอาการเจ็บจี๊ด
วิธีการบรรเทาอาการเจ็บปวดจากกล้ามเนื้อรอบทวารหนักหดตัวนั้นคล้ายคลึงกับวิธีการลดการปวดท้องประจำเดือนเลยค่ะ ซึ่งเราสามารถบรรเทาอาการเองที่บ้านได้ง่ายๆ ดังนี้:
- แช่น้ำอุ่น ทั้งตัวหรือแค่บั้นท้ายก็ได้
- หายใจเข้าออกลึกๆ เพื่อผ่อนคลายกล้ามเนื้อ
- ทานยาแก้ปวด
ต้องพบแพทย์หรือไม่?
สำหรับผู้ที่มีอาการเกร็งตัวอย่างหนักจนเจ็บปวดเป็นเวลานาน ควรไปพบแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและรักษาค่ะ เพราะความเจ็บปวดจากการเกร็งกล้ามเนื้อนั้นอาจเป็นอาการของโรคอื่นๆ ที่ไม่เกี่ยวข้องกับอาการข้างเคียงจากการมีประจำเดือนได้ หากไม่พบโรคก็สามารถรักษาตามอาการได้ค่ะ
และถ้าอาการเกร็งตัวมาพร้อมกับตอนที่มีภาวะเครียด ซึมเศร้า อาจมีการแนะนำให้พบจิตแพทย์เพื่อรักษาอาการจากต้นตอค่ะ