คุณพ่อคุณแม่อาจจะเคยได้ยินเทคนิคการคิดแบบหมวก 6 ใบและคงสงสัยว่ามันเป็นเทคนิคแบบไหน ซึ่งถ้าให้อธิบายง่ายๆ ก็จะเป็นเทคนิคที่ให้เราสวมหมวกแต่ละใบในการคิดสิ่งต่างๆ หากเราฝึกให้ลูกคิดด้วยเทคนิคนี้ก็จะช่วยให้ลูกคิดได้รอบด้าน วันนี้เราจึงจะพาทุกคนไปรู้จักกันทฤษฎีหมวก 6 ใบแบบเบื้องต้นกันค่ะ
หมวก 6 ใบคืออะไร
หมวก 6 ใบเป็นเทคนิคของ ดร. เอ็ดเวิร์ด เดอ โบ โน ศาสตราจารย์ด้านการคิดชาวอิตาลี โดยเป็นการใช้หมวก 6 สี ที่ช่วยให้เรามีมุมมองแบบรอบด้าน เพราะหมวกแต่ละใบจะช่วยให้เรามองในมุมที่แตกต่างกัน เป็นวิธีคิดที่ช่วยจัดระเบียบการคิด ทำให้การคิดมีประสิทธิภาพมากขึ้น
หมวก 6 ใบมีสีอะไรบ้าง
หมวกสีขาว (White Hat)
เมื่อสวมหมวกนี้จะคิดเกี่ยวกับข้อเท็จจริง ข้อมูลเบื้องต้นของสิ่งนั้นไม่ต้องการข้อคิดเห็น
เป็นตัวแทนของข้อเท็จจริง
หมวกสีแดง (Red Hat)
เมื่อสวมหมวกนี้จะคิดเกี่ยวกับความรู้สึก สามารถบอกได้ตรงๆ ว่าชอบ หรือไม่ชอบ ดี หรือไม่ดี โดยไม่มีเหตุผลประกอบ
เป็นตัวแทนของอารมณ์และความรู้สึกที่มีต่อเรื่องราวนั้นๆ
หมวกสีดำ (Black Hat)
เมื่อสวมหมากนี้จะคิดเกี่ยวกับจุดด้อย ข้อเสีย หรืออุปสรรค โดยที่จะต้องมีเหตุผลประกอบ ช่วยให้เห็นข้อบกพร่องหรือจุดอ่อนได้
เป็นตัวแทนของความระมัดระวัง
หมวกสีเหลือง (Yellow Hat)
เมื่อสวมหมวกนี้จะคิดเกี่ยวกับจุดเด่น สิ่งที่เป็นประโยชน์ เป็นข้อมูลในเชิงบวก เพื่อเปิดโอกาสให้พัฒนา
เป็นตัวแทนของการแสวงหาทางเลือก
หมวกสีเขียว (Green Hat)
เมื่อสวมหมวกนี้จะคิดเกี่ยวกับความคิดใหม่ๆ เพื่อการเปลี่ยนแปลงที่ดีขึ้น เป็นความคิดอย่างสร้างสรรค์
เป็นตัวแทนของความคิดริเริ่มสร้างสรรค์
หมวกสีน้ำเงิน (Blue Hat)
เมื่อสวมหมวกนี้จะคิดเพื่อให้เกิดความชัดเจน ในเรื่องของความคิดรวบยอด ข้อสรุป การยุติข้อขัดแย้ง
เป็นตัวแทนของการควบคุมความคิดทั้งหมด
วิธีใช้หมวก 6 ใบ
- ใช้หมวกทีละหนึ่งใบสำหรับความคิดแต่ละครั้ง โดยทุกคนจะต้องสวมหมวกใบเดียวกัน เพื่อให้คิดไปในทิศทางเดียวกัน
- ใช้หมวกหลายใบต่อเนื่องกันเป็นชุด เรียงกันไปตามสีแล้วแต่ว่าจะใช้สีไหนก่อน ที่สำคัญคือควรคิดให้ครบทั้ง 6 แบบ เพื่อความสมบูรณ์ในการคิดให้รอบด้าน
ประโยชน์ของการใช้หมวก 6 ใบ
- ง่ายต่อการเรียนรู้ การใช้หมวกจริงหรือภาพหมวกที่มีสีสันจะช่วยกระตุ้นความสนใจได้ดี
- ทำให้สามารถคิดแบบใดแบบหนึ่งได้อย่างเต็มที่ โดยไม่สับสนปนเปทางความคิด
- ช่วยให้มองทุกอย่างในหลายๆ แง่ เพื่อมองทุกอย่างอย่างครอบคลุมและรอบด้าน
ข้อมูลอ้างอิง