โรงเรียนแนว Montessori กับการเรียนการสอนที่มี "เด็ก" เป็นศูนย์กลาง

โรงเรียนเเนวมอนเตสซอรี่ก่อตั้งโดย แพทย์หญิงชาวอิตาลีชื่อ มาเรีย มอนเตสซอรี่ (Maria Montessori) เธอเชื่อว่าเด็กเเต่ละคนมีลักษณะ (นิสัย บุคลิค ความสามารถ) ที่ติดตัวมาตั้งเเต่เกิดเเล้ว ดังนั้นเด็กควรได้รับการศึกษาที่ส่งเสริมให้เขาเติบโตไปเเบบธรรมชาติ ไม่ใช่ตามแบบที่ผู้ใหญ่ต้องการให้เป็น โดยผ่านการเรียนรู้ในสภาพเเวดล้อมที่เหมาะสม ดังนั้นการเรียนการสอนแบบ Montessori จึงมี “เด็ก” เป็นศูนย์กลาง

หลักการของ Montessori

ในการศึกษาตามเเนวทางของมอนเตสซอรี่มีหลักการอยู่ 5 ประการ คือ

1. เด็กจะต้องได้รับการยอมรับนับถือ
เพราะเด็กเเต่ละคนมีความเเตกต่างกัน ผู้ใหญ่จึงควรยอมรับเด็กในเเบบที่เขาเป็น เเละพัฒนาเด็กไปตามจุดเเข็ง

2. เด็กที่มีจิตซึมซาบได้
จิตใจของเด็กในวัยนี้เรียนรู้ ซึมซับ ข้อมูลทุกสิ่งทุกอย่างได้ง่ายมากๆ โดยเฉพาะอายุตั้งแต่เกิด ถึง 3 ขวบ ผ่านเประสาทสัมผัสด้าน การได้ยิน การชิม การดมกลิ่น และการสัมผัส

3. ช่วงเวลาหลักของชีวิต
ช่วงแรกจนถึง 6 ขวบเป็นช่วงสำคัญมากในการพัฒนาทั้งสติปัญญาเเละจิตใจ ในช่วงนี้ควรมีอิสระ ช่วงนี้เด็กๆ สามารถเรียนรู้ทักษะเฉพาะอย่างได้ดี ดังนั้นควรหมั่นสังเกตความสนใจ เเละเตรียมการเรียนการสอนให้สอดคล้องกัน

4. การเตรียมสิ่งแวดล้อม
เด็กจะเรียนรู้ได้ดีในสภาพเเวดล้อมที่เหมาะสม ซึ่งการเรียนเเบบมอนเตสซอรี่จะมีการเตรียมสภาพเเวดล้อมให้เด็กๆ ไว้เป็นอย่างงดี

5. การศึกษาด้วยตนเอง
มอนเตสซอรี่ มีความเชื่อว่า ” ไม่ควรช่วยเด็กๆ ในสิ่งที่พวกเขาคิดว่าทำได้ ” การศึกษาด้วยตนเองทำให้เด็กได้เรียนรู้เรื่องระเบียบวินัย ได้ทดลองแก้ปัญหาต่างๆ ด้วยตนเอง เเละทำให้เด็กเกิดความภาคภูมิใจ พร้อมทั้งเกิดการเห็นคุณค่าในตัวเอง

การเรียนการสอน

จัดห้องเรียนแบบเปิด สภาพเเวดล้อมเเบบเปิดทำให้เด็กๆ เคลื่อนไหวได้อิสระ เเละยังมีการจัดสภาพเเวดล้อมให้คล้ายบ้าน ให้ความรู้สึกอบอุ่น ปลอดภัย
นักเรียนเลือกเรียนได้แบบอิสระ เพราะมอนเตสซอรี่เชื่อว่าเด็กๆ เรียนรู้ ซึมซับ จากประสบการณ์รอบตัว ดังนั้นเลยให้เด็กมีอิสระในการเลือกเล่นตามใจ เเละเมื่อเด็กได้มีโอกาสเลือกเองก็มักจะเล่นตามรูปแบบของการใช้ชีวิตจริง เช่น เล่นทำอาหาร เล่นประดิษฐ์สิ่งของ
เรียนไปพร้อมกับกับเล่น โดยใช้สื่อการสอนแบบเฉพาะของมอนเตสเชอรร์รี่ ซึ่งเป็นวิธีการสอนที่สอดคล้องกับธรรมชาติของเด็กๆ ที่มีความอยากรู้อยากเห็น ชอบค้นหา เเละไม่หยุดนิ่ง
มีนักเรียนหลากหลาอายุเรียนรวมกัน ในคลาสอาจมีนักเรียนอายุ 0-3 ปี , 3-6 ปี หรือ 6-12 ปี เรียนปะปนกัน เพื่อให้เด็กๆ ได้เรียนรู้กันเเละกันจากความหลากหลาย โดยส่วนใหญ่เรียนคาบละ 3 ชม.
วัดผลรายบุคคล ไม่มีการตัดเกรด ให้การบ้าน เพราะเชื่อว่าเด็กแต่ละคนมีลักษณะพิเศษ ความสามารถ ศักยภาพ ที่เเตกต่างกัน ดังนั้นเลยไม่ใช้เกณฑ์เดียวในการตัดสินเด็กๆ

ภาพจาก videoblocks

กิจกรรมในชั้นเรียน

โรงเรียนเเนว Montessori มีกิจกรรม 3 หลักสูตร คือ

กลุ่มประสบการณ์ชีวิต เน้นการพัฒนากล้ามเนื้อมัดใหญ่ มัดเล็ก ผ่านกิจกรรมเกี่ยวกับกิจวัตรประจำวัน เเละการช่วยเหลือตนเอง ซึ่งเด็กๆ จะได้เรียนรู้เรื่องระเบียบวินัย สมาธิ เเละพัฒนาความเป็นตัวของตัวเอง

กลุ่มประสาทสัมผัส ฝึกฝนให้เด็กใช้ประสาทสัมผัสทั้ง 5 จนเชื่อมโยงประสานกัน โดยให้เด็กๆ เรียนรู้ด้วยการสำรวจ ค้นหา สิ่งเเวดล้อมรอบๆ ตัว

กลุ่มวิชาการ เน้นปูพื้นฐานด้านภาษาเเละคณิตศาสตร์ ผ่านการเรียนด้วยอุปกรณ์เฉพาะที่ Montessori ออกแบบเอง เช่น ฝึกเขียนจากประสาทสัมแบบใช้ตัวอักษรกระดาษทราย

การเรียนแบบ Montessori เป็นการให้อิสระกับเด็กในการเรียนรู้ เเละมีสภาพเเวดล้อมที่ดี ทำให้เด็กได้รับประโยชน์ ไม่ว่าจะเป็น ทักษะความคิดสร้างสรรค์ ฝึกการเป็นตัวของตัวเอง ฝึกการทำงานร่วมกับผู้อื่น เเละฝึกให้เด็กเรียนรู้ข้อผิดพลาดด้วยตัวเอง ซึ่งวิธีการของ Montessori มาจากกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ที่มีทั้งการสังเกต ทดลอง เเละ Montessori ก็ยังเชื่อว่าการจะสร้างสังคมดีๆ ต้องมีจุดเริ่มต้นที่การสร้าง “เด็ก” ให้โตไปอย่างมีคุณภาพ ในเเบบฉบับที่เป็นตัวของตัวเอง